Το αριστούργημα του Peckinpah. Μια απο τις επιδραστικότερες ταινίες στην ιστορία, προάγγελος του αντι-ηρωικού σινεμά και ανανεωτής του γουέστερν που κατηγορήθηκε απο τους κλασσικούς ηλίθιους για εξύμνηση της βίας. Την εποχή που το γουέστερν βρισκόταν σε παρακμή και το Χόλιγουντ στρεφόταν προς την επιστημονική φαντασία, ο αλκοολικός, θρυλικός διοργανωτής πάρτυ, θαυμαστής του Felini, βρομόστομος, αντισυμβατικός Sam "bloody" Peckinpah κλείνει το κεφάλαιο Western (μέχρι να το ξανακλείσει ο Clint Eastwood με το Unforgiven.1992) αρνούμενος τους κανόνες (καλός/κακός) και τα κλισέ, στραπατσάρωντας την εικόνα που είχαμε για το είδος με μια ταινία σημείο αναφοράς και σύγκρισης για τις προηγούμενες και επόμενες.Εξελλίσεται στις αρχές του 20ού αιώνα. Η άγρια δύση χάνεται στην ανατολή της νέας δύσης που υπόσχεται η καλπάζουσα βιομηχανική επανάσταση. Η συμμορία αρνείται να εισέλθει σε αυτή τη νέα εποχή του νόμου, της τεχνολογίας, της κοινωνικής οργάνωσης και προτιμά να ζει κυνηγημένη στο περιθώριο και τη παρανομία εκτός τόπου και χρόνου. Αρχηγός (σε οτι απέμεινε) είναι ο γερασμένος Pike Bishop, στα τελειώματα της καριέρας του, ηθικά άκαμπτος, πιστός στις παραδοσιακές ρομαντικές αξίες -"όταν συντάσσεσαι με ένα άνθρωπο μένεις πιστός σε αυτόν. Αν δεν το κάνεις είσαι χειρότερος από ζώο. Είσαι τελειωμένος". Τους διώκουν διορισμένοι απ'το νόμο κυνηγοί επικυρηγμένων με οδηγό τους ένα παλιό μέλος -Deke Thorton-που έχει αποφυλακιστεί και θα κερδίσει την ελευθερία του αν τους ξεπαστρέψει σε 30 μέρες. Ο Thorton ηττημένος πια, αποδέχεται με θλίψη τους νέους καιρούς της Αμερικής και βλέπει πως σ'αυτούς δεν χωρούν συμμορίες, φιλία, τιμή και υποσχέσεις. Με φλασμπακ βλέπουμε την σχέση των 2 αντρών.
Η ταινία ξεκινά με την συμμορία να μπαίνει στη πόλη. Παιδιά διασκεδάζουν (προφητεύοντας το φινάλε) με την αυτοκτονία σκορπιών που χάνουν τη μάχη περικυκλωμένοι από άπειρα μυρμήγκια. Περνούν απο μια συγκέντρωση θρήσκων κατά του αλκοόλ/αντίχριστου και η σχεδιασμένη ληστεία πέφτει σε ενέδρα.... ακολουθεί μακελειό με αθώα θύματα(!) Κυνηγημένοι φτάνουν στο Μεξικό- στο στρατόπεδο του στρατηγού δικτατορίσκου Μαπάτσε και των Γερμανών συμβούλων του- όπου θα έρθουν σε συμφωνία μαζί του για μια ληστεία τρένου. Στην ιστορία θα εμπλακούν και οι αντάρτες. Όλα θα τελειώσουν με ένα ανεπανάληπτο μακελειό όπου η συμμορία καλείται να αναμετρηθεί με τα πιστεύω και τον εσωτερικό της κώδικα, να υπερασπιστεί τις αναχρωνιστικές τις αξίες σε μια σίγουρα χαμένη μάχη, αποχωρώντας οικιοθελώς με αξιοπρέπεια από ένα κόσμο που δεν τους χωρά πια και αυτό θα γίνει με τον πιο απλό και περήφανο τρόπο -"Πάμε... Γιατί όχι..."
Αυτό το απαισιόδοξο άγριο λυρικό πολυεπίπεδο αντιηρωικό έπος είναι η πιο βιάιη ταινία στην μέχρι τότε ιστορία του αμερικάνικου σινεμά. Ένας ύμνος στην ανδρική φιλία, την συντροφικότητα, την ελευθερία, το τέλος του ρομαντισμού, την παρανομία, την πίστη σε αξίες και ιδέες που αξίζει να πεθάνει κανείς. Η βία παρουσιάζεται σαν μια αποκρουστική αλήθεια, ένα έμφυτο ελλάτωμα στην ανθρώπινη φύση που μολύνει ακόμα και την παιδική αθωώτητα. Πρώτη φορά κινηματογραφείται σκηνή θανάτου σε αργή κίνηση και με τόση ένταση (χορογράφια θανάτου το έλεγε ο Peckinpah -"επιρροή" από Kurosawa-Seven Samurai.1954) και αυτό για να αποφύγει τη σύγκριση και να καταδικάσει τον πρόστυχο τρόπο που η τηλεόραση εκμεταλλεύτηκε την κορύφωση του πολέμου στο Βιετνάμ και τις μαζικές εξεγέρσεις στα τέλη της δεκαετίας, προμηνύοντας έτσι την έλευση μια σκοτεινής κυνικής αριθμητικής εποχής. Τέλεια ανάπτυξη των χαρακτήρων, άψογοι διάλογοι, άψογο καστ -William Holden, Ernest Borgnine, Robert Ryan, Edmond O'Brien, Warren Oates- στυλιζαρισμένη σκηνοθεσία, άψογη κλιμάκωση της ιστορίας, έντασης και ρυθμού με ανατροπές και παύσεις, ισχυρό body count=145. Μουσική από Jerry Fielding. Οι πολλαπλές γωνίες λήψης, άπειρα κοντινά και cuts, στακάτο μοντάζ, η τέλεια εισαγωγική σκηνή ("επιρροή" του Tarantino για το Reservoir Dogs.1992) και η προετοιμασία για το 7λεπτο συγκλονιστικό ολοκαύτωμα του φινάλε απλά έγραψαν ιστορία....if they move kill them.
1.το νεότερο μέλος της συμμορίας που πεθαίνει στην αρχή -L.Q. Jones - σκηνοθετησε ένα μια ωραία μικρη sci fi ταινια με τίτλο A Boy and His Dog (1975)
