The Cabinet of Dr. Caligari (1920)

Ο διοικητής ενος φρενοκομείου υπνωτίζει έναν τρόφιμο, τον Καίσαρα, και τον αναγκάζει να διαπράττει για λογαριασμό του φοβερά εγκλήματα. 

Η ταινία είναι μια αντίδραση ενάντια στα καρτέλ της UFA. Ο παραγωγός Εrich Pommer για να χτυπήσει το καρτέλ, διακηρύσσει την ανάγκη ενός εναλλακτικού ύφους και στιλ, βασισμένο στο εξπρεσσιονισμό.Οι Carl Mayer και Hans Janovitz (σενάριο) δημιούργησαν το πρώτο τέρας του κινηματογράφου. Ο Σαντούλ παρατηρεί πως "ο Καλιγκάρι έγινε παγκόσμια γνωστός σαν τον Αρπαγκόν ή τον Δον Ζουαν γιατί ήταν ο πρώτος τραγικός τύπος που δημιουργήθηκε μόνο απο τον κινηματογράφο" δηλαδή δεν είχε λογοτεχνικούς ή θεατρικούς προγόνους.To πρωτότυπο σκηνοθετικό ύφος της ταινίας, δοσμένο απο τον Robert Wienne διακρίνεται για την γεωμετρική προοπτική των χώρων,τους παραμορφωτικούς φωτισμούς πάνω στις έντονες αντιθέσεις άσπρου και μαύρου και τις εξεζητημένες πόζες των ηθοποιών που μοιάζουν με παντομίμα. Βέβαια δεν μπορούμε να αφήσουμε απ έξω την συμβολή τριών σημαντικών σκηνογράφων της εποχής,της ομάδας “Ντερ στούρμ'' (Walter Reimann,Walter Rohrig,Hermann Warm) οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τα ντεκόρ, το μακιγιάζ και τα κοστούμια..Πολλοί ιστορικοί, κοινωνιολόγοι και συγγραφείς διέκριναν αντιστοιχίες μεταξύ του Καλιγκάρι και της παραφροσύνης του Χίτλερ (υπνωτίζοντας εναν ολόκληρο λαό με τη μαγνητική του επιβολή), εξού κι ο τίτλος του βιβλίου για την εξέλιξη του κινηματογράφου "Από τον Καλιγκάρι στον Χίτλερ" του Ζίγκφριντ Κρακάουερ. Ο ιστορικός κινηματογράφου Αλεξάντρ Αρνού,στο βιβλίο του "απο το βουβό στον ομιλούντα" γράφει πως ''τίποτε απο ότι έγινε στον γερμανικό κινηματογράφο ύστερα απο τον Καλλιγκάρι δεν ξέφυγε απόλυτα απο την επιρροή του,είτε επρόκειτο για μίμηση, είτε για αντίδραση''.Με αυτήν την εκπληκτική ταινία,ο Wienne , πράγματι άνοιξε την πόρτα για να εισέλθει στον γερμανικό και μέσω αυτού στον ευρωπαικό και στο αμερικάνικο κινηματογράφο η μεγάλη στρατιά φαντασμάτων και τεράτων, βυθίζοντας την φαντασία στο απίθανο, το ασυνείδητο και το παραμορφωτικό. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο Καλιγκάρι εξάντλησε με μιας όλες τις δυνατότητες του εξπρεσσιονισμού κι οτι ο γερμανικός κινηματογράφος θα έπρεπε να περιμένει αρκετά χρόνια για να δει και πάλι μια ταινία αντάξια αυτού του αριστουργήματος.Αρκετοί προσπάθησαν να μιμηθούν ή να προσαρμοστούν στο νέο ύφος ,αλλα πνίγηκαν μέσα στα εξεζητημένα ντεκόρ και παρασύρθηκαν απο την μαγεία των κυβιστικών σκηνικών, των φωτισμών και των τεράτων. Το πιο σημαντικό είναι το εργαστήρι με τα κέρινα ομοιώματα (1924) του Paul Leni είναι η ταινία που εγκαινίασε στο παγκόσμιο κινηματογράφο το ύφος του <<μαύρου χιούμορ>>

                                       

  =Stathis Milkthief=
1. Το Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι-ελλ.τιτλος