Τρίτη 31 Δεκεμβρίου 2013

The Texas Chain Saw Massacre (1974)

Το μικρό αυτό αριστούργημα λειτουργεί βασικά ως γκραν γκινιόλ. Συνεπώς απευθύνεται κατ' αρχην στους θιασώτες του είδους κι ύστερα στους απροκάληπτους κινηματογραφόφιλους που νοιάζονται περισσότερο για το καλό σινεμά και λιγότερο για το είδος στο οποίο εντάσσεται μια συγκεκριμένη ταινία.
   Και βέβαια το γκραν γκινιόλ είναι κατώτερο είδος μόνο για τους αδαείς και τους σνομπ. Για έναν πραγματικό κινηματογραφόφιλο (όχι του Σαββατοκυριακάτικου), το γκραν γκινιόλ έχει ίσα δικαιώματα στη προσοχή του με οποιοδήποτε άλλο είδος. Άλλωστε δεν υπάρχουν καλά και κακά είδη! Μόνο καλές και κακές ταινίες. Και το φιλμ του Χούπερ είναι ένα κομψοτέχνημα που στηρίζεται, πριν απ'το καθετι, σε μια θαυμαστή γνώση της αφηγηματικής οικονομίας και της λειτουργίας των εναλλασσόμενων ρυθμών"
 
Βασίλης Ραφαηλίδης. 1976


1. O Σχιζοφρενής Δολοφόνος με το Πριόνι (ελλ.τίτλος)




Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2013

Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2013

Stranger Than Paradise (1984)

Ο Ούγγρος Γουίλι ζει εδώ και 10 χρόνια στη Νέα Υόρκη. Θα φιλοξενήσει για λίγες μέρες την 16χρονη ξαδέρφη του Εύα που φτάνει από την Ουγγαρία για να καταλήξει στη θεία της στο Κλίβελαντ. Ένα χρόνο αργότερα, ο Γουίλι και ο φίλος του Έντι θα ταξιδέψουν για να την συναντήσουν και οι τρεις τους θα πάνε διακοπές στην Φλόριντα.
Η 2η ταινία του Jim Jarmusch και αυτή που τον χρέωσε πρωτοπόρο του ανεξάρτητου κινηματογράφου (αν και ο ιδιος προτιμά τον όρο garage movies). Η μεγάλη της επιρροή στο μοντέρνο σινεμα της χάρισε μια θέση στη λίστα με τις σημαντικότερες αμερικάνικες ταινίες του 20ου αιώνα για την πολιτιστική, ιστορική και αισθητική της αξία.
 Είναι χωρισμένη σε 3 μέρη. Στο πρώτο (New World) δεν συμβαίνει τίποτα. Ο μοναχικός, σιωπηλός, βαρύς Γουίλι  (John Lurie των Lounge Lizards) που θέλει να ξεχάσει οτι είναι μετανάστης μένει σ'ένα άθλιο μικρό διαμέρισμα σε μια επικίνδυνη συνοικία και με βαριά καρδιά δέχεται να φιλοξενήσει την ξαδέρφη  (Eszter Balint) που ακούει συνέχεια το I Put A Spell On You (σήμα κατατεθέν της ταινίας) του Screamin' Jay Hawkins (he's a wild man, so bug off). Όλη μέρα tv, και λίγο πασιέντζα. Αδιάφορη συνάντηση, δύσκολη συμβίωσή. Στο 2ο μέρος (Οne Υear Later) πάλι δεν συμβαίνει τίποτα. Ο Γουίλι και ο καλοκάγαθος Έντι (Richard Edson αφού παράτησε τους Sonic Youth) μετά από μια πετυχημένη συνεταιρική κομπίνα στα χαρτιά, για να αποδράσουν απο την ανία, επισκέπτονται την ξαδέρφη που δουλεύει σε φαστφουντάδικο και την θεία που δεν θέλει να γίνει αμερικάνα στο βαρετό και χιονισμένο Κλίβελαντ. Όλη μέρα tv, μια ταινία καράτε στο σινεμά και μια βόλτα σε μια παγωμένη αόρατη λίμνη. Στο 3ο μέρος (Paradise) πάλι δεν συμβαίνει τίποτα. Φτάνουν στη Φλόριντα που δεν μοιάζει με καρποσταλικό παράδεισο τελικά. Οι άντρες πηγαίνουν να τζογάρουν και η Εύα κάθεται και τους περιμένει σε ενα μοτελ.
Πάνω στο "Είναι αστείο. Πηγαίνεις σε κάποιο καινούργιο μέρος...κι όλα μοιάζουν ίδια" χτίζεται η ταινία και παρακολουθεί τρεις λούμπεν απόκληρους να προσπαθούν να αποδράσουν απο την ανιαρή καθημερινότητας τους. Περιφέρονται άσκοπα, επιβιώνουν ελπίζωντας να πιάσουν γρήγορα την καλή και να αγγίξουν το περιβόητο αμερικάνικο όνειρο. Μέχρι τότε θα συνυπάρχουν στον ίδιο μουντό δρόμο χωρίς να επικοινωνούν και σαν εξόριστοι θα αναζητούν απελπισμένα ένα φανταστικό παράδεισο. Αποτελείται εξ ολοκλήρου από διαδοχικά ανεξάρτητα μεταξύ τους βρώμικα ασπρόμαυρα μονοπλάνα ενώ η δράση της εξελίσσεται μέσα από την αδράνεια των ηρώων, μισοτελειωμένους λιγοστούς διαλόγους, μισά ανέκδοτα, αποτυχημένα ραντεβού και σιωπές για να καταλήξει σε ένα απρόσμενο φινάλε. Ιδιομορφο αφαιρετικό road movie, γυρισμένο με μηδαμινο μπατζετ στις 3 πόλεις που αναφέρονται χωρίς όμως να δείχνει τίποτα χαρακτηριστικό από αυτές, με υπερ μινιμαλιστικό στυλ και απλούστατο χειρισμό, επηρεασμένο απο την Nouvelle Vague, τα road movies του Wim Wenders, το Νεουρκεζικο underground και το αντισινεμα του Ozu, μακριά απο την παραδοσιακή χολυγουντιανή αφήγηση και αποφευγοντας τον χαρακτηρισμό art film, σκιαγραφεί την αποξένωση στον σύγχρονο δυτικό παραδεισένιο κόσμο μέσα απ'το βλέμμα ενός ανατολικοευρωπαίου μετανάστη με χιούμορ, συμπάθεια και λεπτή ειρωνία. Οι μικρές μη δραματικές στιγμές της καθημερινότητας αποκτούν φιλμική υπόσταση και ένας νέος σινεμας γεννιέται .
1.Δεν περνάει τυχαία ο Τάσος Δενέγρης εξώ απο σινεμά που παίζεται το Πέρα Από Τον Παράδεισο (ελλ.τίτλος) στην ταινία Σχετικα Με Τον Βασίλη (1986) του Σταύρου Τσιώλη
2.Ο Man With Money στο φιναλε ειναι ο Rammellzee