Il sorpasso (1962)

O Φανφαρόνος (ελλ.τίτλος) Bruno τρέχει με ένα σπορ αυτοκίνητο στους δρόμους της έρημης Ρώμης τον 15αυγουστο.Τυχαία θα γνωριστεί με κάποιον φοιτητή νομικής και θα τον παρασήρει σε μια βόλτα με οδηγό το φαγητό,τις γυναίκες και την τύχη. Ο γλεντζές, απένταρος playboy Bruno που ζει σαν να μην υπάρχει αύριο θα εισβάλει στη ζωή του άβγαλτου, υπάκουο στα όνειρα της οικογένειας, μετρημένο Roberto και μαζί θα ζήσουν ένα ταξίδι αυτογνωσίας σαρκάζοντας την ατομικιστική μεταπολεμική Ιταλία. Στον έναν θα αποκαλυφθούν αλήθειες που κρυβόταν μπροστά του και ο άλλος θα παραδεχθεί οτι η "easy life"(αγγλ.τιτλος) είναι ένας μύθος που δεν οδηγεί πουθενά.

Υπόδειγμα του ρεύματος που αποκαλείται Ιταλική Κωμωδία. "Είδος" που θεωρούταν κατώτερο του "cinema δημιουργών" και αποκαλούταν (υποτιμητικά ) με συμπάθεια "λαικό σινεμά" μέχρι να το αναδείξουν (και πάλι) οι γάλλοι κριτικοί.

"Η Ιταλική Κωμωδία αποτελεί έναν καθρέφτη των μεταλλαγών, χρόνο με χρόνο, στα ήθη, τον τρόπο ζωής, τους θεσμούς και τις συμπεριφορές της ιταλικής κοινωνίας. Καθρέφτη κριτικό, που επιτελεί μια συνεχή έρευνα, αλλά και που ταυτόχρονα συμμετέχει στις ηθικές και ιδεολογικές αντιφάσεις των Ιταλών, ιδίως των μεσαίων τάξεων, προς τις οποίες στρέφει κύρια την προσοχή του. Η ιταλική κωμωδία, διευκολύνοντας την ταύτιση του θεατή με τους γεμάτους ελαττώματα και πονηριές ήρωές της, τον ωθεί να κρίνει τους ομοίους του και τις συνθήκες ζωής τους, και άρα να αντιμετωπίσει κριτικά τη δική του υπόσταση και θέση μέσα στην κοινωνία, αναγνωρίζοντας στις ταινίες τη γύρω του πραγματικότητα, δίχως οδύνη."(Θ.Σούμας).Η προσπέραση (= il sorpasso),η φυγή,η ανάγκη για όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες σε δρόμους που οδηγούν μακριά από τους θεσμούς, τις υποχρεώσεις και τις συμβάσεις της ασφυκτικής καθημερινότητας της Ιταλικής κοινωνίας. Κλασσικό και μοντέρνο,κωμικό και τραγικό,λιτό και πολυεπίπεδο road movie(βασική επιρροή του Hopper για το Easy Rider (1969) που εγκαινιάσε τον όρο).Σε όλη τη διάρκεια ακούγονται Ιταλικές pop επιτυχίες της εποχής και το βασικό μουσικό θέμα ανήκει στον RIZ ORTOLANI. Σίγουρα ταιριαστό το δίδυμο Gassman-Trintignant ενώ το φινάλε δεν θα μπουρούσε να είναι καλύτερο .Ο Dino Risi (συνυπογράφει το σενάριο με τον Ettore Scola ) και ο Gassman θα συνεργαστούν σε αρκετές ταινίες και θα ξανα-μεγαλουργήσουν με το Profumo di donna (1974) -αμερικάνικο remake Άρωμα Γυναίκας (1992) με τον Al Patchino

The Conformist (1970)

Ρώμη. Δύο χρόνια πριν το ξέσπασμα του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μαρσέλο ζει μια απόλυτα συμβατική ζωή. Δουλεύει για τις μυστικές υπηρεσίες του φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι και είναι παντρεμένος με μία "ασήμαντη" μικροαστή. Το αφεντικό του θα του ζητήσει να σκοτώσει τον αυτοεξόριστο πρώην καθηγητή του.

Ο Bertolucci (στην 5η ταινία του) μόλις 30 χρονών υπογράφει την καλύτερη ταινία του, μια απο τις καλύτερες του ιταλικού και μια απο τις γοητευτικότερες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Mε συνεργάτες τον διευθυντή φωτογραφίας Vittorio Storaro (1900, Last Tango in Paris, The Last Emperor, Apocalypse Now) και το βιβλίο του Alberto Moravia (Il conformista- 1951) και τον εκπληκτικό Jean-Louis Trintignant στο καλύτερο ρόλο της καριέρας όπου με το "αθόρυβο" παιξιμο του συμπυκνώνει στο πρόσωπο του όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τον δειλό/αδίστακτο "κανονικό" τύπο. Ο Μπερτολούτσι διατηρεί μια αποστασιοποίηση από τα δρώμενα και απογυμνώνει τον ήρωα στον θεατή. Ένας άνθρωπος αφοσιωμένος στην "κανονικότητα" που προσαρμόζεται σαν ερπετό στις συνθήκες, ενσωματώνεται στο ρεύμα και στο εκάστοτε σύστημα, ποδοπατά φιλία, έρωτα, ανθρωπιά, αξίες...  ώστε να έχει την εκτίμηση των αρχών και του οικείου περιβάλλοντος του. Με φλασμπακ μαθαίνουμε τα αίτια της βίαιης τάσης και της "λανθάνουσας" σεξουαλικότητας του που προσπαθεί να αποκρύψει από τον ευατό του και τους άλλους μέσω της "κανονικότητας". Μια ψυχολογική προσέγγιση στον κομφορμιστή-φασιστάκο. Η κοινοτοπία του κακού σε όλο της το μεγαλείο. Μνημειώδες το φινάλε όπου ο ήρωας ζητά τον οίκτο-συγκατάθεση-συνενοχή του θεατή.
Απόλυτα ρεαλιστική απεικόνηση της εποχής (κουστούμια, κτίρια, σκηνικά). Απόλυτη ομοιογένεια μεταξύ μουσικής (Georges Delerue)- εικόνας- κειμένου- συναισθήματος. Απόλυτες ερμηνείες από ολόκληρο το καστ. Απόλυτη φωτογραφία πλούσια σε χρώμα και φωτισμό για ατέλειωτα capture image. Απόλυτα φυσικοί διάλογοι. Αξεπέραστο διαχρονικό οπτικό υπερθέαμα. Θα μπορούσε να ανήκει στην κατηγορία "movies that can change your life" .
... Εικαστικά κοντράρεται άνετα με τον Νονό.

1.κομφορμισμός =προσαρμογή ενός ατόμου στις απαιτήσεις και στους τύπους συμπεριφοράς της ομάδας στην οποία ανήκει