On the Road (2012)

Η ταινία «On the road» («Στο Δρόμο») είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζακ Κερουανγκ. Το εν λόγο μυθιστόρημα έχει γραφτεί την δεκαετία του ΄50 και θεωρείται το σήμα κατατεθέν της λεγόμενης μπιτ λογοτεχνίας. Είχα αποπειραθεί να το διαβάσω σε ηλικία 17 ετών, αλλά δεν τα κατάφερα. Έφηβος ήμουν εξάλλου, είχα άλλα πράγματα να κάνω. Το ξαναέπιασα στα χεριά μου γύρω στα 20, ένα μεσημέρι στο σπίτι στα Εξάρχεια όπου ζούσα όταν ήμουν φοιτητής. Με κράτησε μερικές ώρες... Στην συνέχεια άνοιξα το παραθύρι μου και το πέταξα έξω, αναγκάζοντας το να βρεθεί, μετά από μια όμορφη πλάγια βολή, εκεί που πραγματικά του άξιζε: Στο δρόμο.
Εν έτη 2012 είπα να δω και την ταινία. Ανώδυνη επιλογή. Ας σταθούμε λίγο στην ιστορία της ταινίας. Ο Σαμ είναι ένας 30άρης αμερικάνος που προσπαθεί να γράψει ένα βιβλίο, αλλά δεν του έρχεται κάποια ιδέα. Αποφασίζει λοιπόν, να εγκαταλείψει για κάποιο χρονικό διάστημα το σπίτι και την μητέρα του και να ξεκινήσει ένα οδοιπορικό προς την δύση. Έτσι ξεκινάει το ταξίδι του χρησιμοποιώντας τρένα και κάνοντας οτοστόπ. Σκοπός του είναι να απολαύσει και να αποκτήσει διάφορες εμπειρίες. Βλέπουμε λοιπόν το Σαμ να είναι στην καρότσα ενός φορτηγού μαζί με εργάτες και να απολαμβάνει τον ήλιο, να πίνει και να χορεύει σε ένα καταγώγι, να γνωρίζει και να μιλάει με κόσμο. Κάπου κολλάει με τον Ντιν, ένα όμορφο 30άρη που θέλει και αυτός να ζήσει την ζωή του. Ο Ντιν λειτουργεί για τον Σάμ σαν καθοδηγητής και μέντοράς στο δρόμο για την αναζήτηση και ολοκλήρωση των επιθυμιών του. Ο Σαμ και ο Ντιν, λοιπόν, αποτελούν τον πυρήνα μιας μικρής παρέας που πίνει, κάνει χρήση κάποιων ναρκωτικών, προσπαθεί να κάνει ομαδικό σεξ, χορεύει και φιλοσοφεί.
Όλα αυτά στην ταινία παρουσιάζονται σαν σχετικά ακραίες κοινωνικά συμπεριφορές. Αν όμως ο θεατής γίνει λίγο πιο προσεχτικός θα καταλάβει ότι δεν συμβαίνει ακριβώς αυτό. Στην ουσία τα ταξίδια τους διαρκούν κάποιους μήνες και όταν ο Σαμ επιστρέφει στην μητέρα του, ο Ντιν παντρεύεται και γίνεται πατέρας.  Όταν γεμίσουν τις μπαταρίες τους, ο Σαμ και ο Ντιν ξαναρίχνονται στην περιπλάνηση, εγκαταλείποντας για κάποιο χρονικό διάστημα τις εστίες τους. Ο Σαμ πολλές φορές έρχεται αντιμέτωπος με την αδικία. Ένας μαυραγορίτης του αγοράζει κοψοχρονιά ένα κειμήλιο του πατέρα του και ο Σαμ δυσφορεί καθώς παίρνει τα λεφτά. Ένας επιστάτης τον πληρώνει ελάχιστα μετά από μια εξαντλητική μέρα στις βαμβακοφυτείες και ο Σαμ τον στραβοκοιτάζει καθώς παίρνει τα λεφτά. Ένας μπάτσος τους γράφει για υπερβολική ταχύτητα και ο Σαμ προβληματίζεται καθώς του δίνουν τα λεφτά. Γενικά δεν αντιδρά. Κοιτάζει πως να αποφύγει οποιαδήποτε ρήξη. Το θυμό του τον βγάζει σε κάτι χαρτάκια που γράφει το ημερολόγιο του. Μόνο αυτό τον νοιάζει τον Σαμ, η καταγραφή των εμπειριών του, ως εσωτερική αντίληψη της πραγματικότητας. Πάραυτα καμία αλληλεπίδραση. Η κορύφωση της ταινίας είναι μια νύχτα της τελευταίας περιπλάνησης των ηρώων στη Ν. Αμερική και συγκεκριμένα στο Μεξικό. Εκεί οι ήρωες μας έχουν μαστουρώσει και μεθύσει, ψωνίζουν σε ένα τοπικό οίκο ανοχής μεξικανίδες και ξεσαλώνουν. Το επόμενο πρωί οι δρόμοι τους χωρίζουν. Ο Ντιν επιστρέφει στη γυναίκα του και ο Σαμ στην μητέρα του.
Όλη η διακεκομμένη περιπέτεια των ηρώων πρέπει να κράτησε περίπου δυο χρόνια (μαζί με χρονικό διάστημα που ήταν σπίτια τους). Στο τέλος της ταινίας ακολουθεί μια σκηνή, που οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι αποκαλύπτει και την άποψη του σκηνοθέτη για αυτήν την γενιά. Ο Σαμ κουστουμάτος, γραβατωμένος και γυαλισμένος ετοιμάζεται να μπει σε ένα σχετικά πολυτελές αυτοκίνητο συνοδευόμενος από μια παρόμοια παρέα. Εκεί συνάντα ο Ντιν: Ξεμαλλιασμένο, κουρασμένο, ταλαιπωρημένο. Τα βλέμματα τους συναντιούνται. Ο Σαμ είναι ψυχρός και αγέρωχος. Ο Ντιν, με ανάσα παγωμένη, του λέει «διέσχισα χιλιόμετρα για να σε βρω». Το βλέμμα του Σαμ τον απορρίπτει. Η διαφορά τους είναι μεγάλη. Η διαφορά τους είναι ταξική.  Ο Σαμ αποκαλύπτεται. Το μόνο που έκανε όλο αυτό το διάστημα ήταν φτηνά ταξίδια, αν όχι ασήμαντα, σίγουρα μονοσήμαντα. Νοιάζονταν να περάσει καλά, έχοντας μέσα του μια κρυφή γραμμή πλεύσης που θα τον οδηγούσε στο τέλος σε ένα ασφαλές λιμάνι. Ήξερε τι έκανε. Ήταν πονηρός. Ο Ντιν, αν και ήταν το ίδιο εγωιστής, δεν είχε γραμμή πλεύσης, επένδυε σε λάθος σχέσεις, σε λάθος άτομα που το μόνο κοινό που είχαν ήταν η ψευδαίσθηση ότι είχαν κάτι κοινό.  Για αυτό βγήκε και χαμένος. Μετά από αυτήν την συνάντηση-προδοσία, το φινάλε της ταινίας δείχνει το Σαμ να βιάζεται να γράψει το βιβλίο του. Ο κύκλος είχε κλείσει. Η ιστορία του είχε ολοκληρωθεί με την προδοσία του συνοδοιπόρου του. Το βλέμμα του δεν δείχνει καμία μεταμέλεια, ίσως μόνο μια μικρή ενοχή. Φαίνεται όμως πως δεν έχει σημασία για αυτόν. Εξάλλου, τον απασχολούν άλλα πράγματα και βιάζεται να γράψει. Βιάζεται πολύ να γράψει το βιβλίο του. Προφανώς γιατί ανησυχεί μη ξεχάσει. Γράφει για όλες τις εμπειρίες των ταξιδιών του, γρήγορα, χωρίς κόμματα και λεκτικά τεχνάσματα. Γράφει, γράφει, γράφει... Η επιθυμία του να γράψει είναι το ίδιο έντονη με κάποιον που τον έχει πιάσει κόψιμο και θέλει να χέσει. Και έτσι ο Σαμ γράφει σαν να χέζει, βιαστικά και χωρίς σκέψη. Έτσι γεννήθηκε η μπιτ λογοτεχνία. Ο Σαμ είναι ο Τζακ Κερουαγκ και το «On the Road» η κουράδα του.

από κάποιον αναγνώστη