Τρίτη 3 Ιανουαρίου 2012

Salò, or the 120 Days of Sodom (1975)

1944, στο Σαλό της βόρειας Ιταλίας, τέσσερις φασίστες που εκπροσωπούν τις βασικές μορφές εξουσίας κλείνουν διά της βίας σε απομονωμένο παλάτι μια ομάδα παρθένων αγοριών και κοριτσιών. Τρεις πόρνες αφηγούνται τις εμπειρίες τους, ενώ οι ενήλικες εξαναγκάζουν τους κρατούμενους να συμμετάσχουν σε πράξεις ακραίου και σαδομαζοχιστικού σεξ. Η ταινία είναι χωρισμένη σε 4 ενότητες- εισαγωγική, ο κύκλος της τρέλας, ο κύκλος των κοπράνων, ο κύκλος του αίματος
Η τελευταία ταινία του Παζολίνι (θα αποτελούσε μέρος μιας νέας τριλογίας). Ελεύθερη διασκευή του βλάσφημου και ακραίου ομώνυμου δημιούργηματος του Μαρκήσιου ντε Σαντ. Η δράση μεταφέρεται στη δημοκρατία του Σαλό, (μετά την είσοδο των συμμαχικών στρατευμάτων στην Ιταλία το 1943, ο Μουσολίνι κατέφυγε στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου με τη βοήθεια της ναζιστικής Γερμανίας ίδρυσε την επονομαζόμενη "Ιταλική Κοινωνική Δημοκρατία" ή "Δημοκρατία του Σαλό". Το καθεστώς του κατέρρευσε οριστικά το 1945 και ο ίδιος εκτελέστηκε τον Απρίλιο του ίδιου έτους από Ιταλούς παρτιζάνους) τις τελευταίες μέρες της φασιστικής εξουσίας στην Ιταλία. Για τον Παζολίνι ο φασισμός δε τέλειωσε με την αλλαγή του καθεστώτος, απλά άλλαξε πρόσωπο. «Αν διάλεξα να είμαι κινηματογραφιστής και όχι μόνο συγγραφέας, είναι επειδή προτίμησα, αντί να εκφράζω την πραγματικότητα με σύμβολα, όπως είναι οι λέξεις, να εκφράζω, μέσω του κινηματογράφου την πραγματικότητα με πραγματικότητα....Οι ήρωες της ταινίας συμπεριφέρονται στα θύματά τους ακριβώς όπως οι ναζί και οι φασίστες συμπεριφέρονταν στα δικά τους: τα θεωρούν αντικείμενα μέσα στα χέρια τους και καταστρέφουν a priori κάθε δυνατότητα ανθρώπινης σχέσης μαζί τους. Αυτή η ταινία είναι το τρελό, ανεξήγητο όνειρο όσων συνέβησαν στον κόσμο κατά τα χρόνια του πολέμου – όνειρο, που είναι πολύ λογικό στο σύνολό του, παρά στις λεπτομέρειές του. Διάλεξα σαν σ ύ μ β ο λ ο της εξουσίας που μετασχηματίζει τα άτομα σε αντικείμενα, την τελευταία φασιστική εξουσία της Ιταλίας, επειδή αυτή η εξουσία έγινε περισσότερο αναρχική από ποτέ, στην περίοδο της "μικρής δημοκρατίας". Αλλά ο σκοπός δεν περιορίζεται σε μια καθορισμένη ιστορική περίοδο – ο λόγος της ταινίας αφορά και το παρόν." Σαν αλληγορία για την παντονινή σχέση ανθρώπου και εξουσίας. Οτι προσπάθησε να εκφράσει το πολιτικό σινεμά τις δεκαετίες 60 κ 70 βρίσκεται εδώ χωρίς περιστροφές...υπάρχεις για να σε γαμάνε,να σε δέρνουν και να τρως σκατά ....μοναδική προσωρινή διέξοδος είναι να το απολαύσεις...Πιστεύοντας σε ενα επιθετικό σινεμά που προκαλεί βίαια την απάθεια και αφασία του θεατή-καταναλωτή εικόνων- δήλωσε πως " η επιδίωξή μου είναι να εξοργίσω,να θυμώσω τον θεατή. Στην αρχή θα στραφεί εναντίον της ταινίας, εναντίον μου. Ύστερα θα πει πως πρόκειται για ένα πορνό. Αυτό είναι μια βολική εξήγηση. Μερικοί όμως μπορεί να ξανασκεφτούν. Ο φασισμός δεν καίει μόνο σάρκες. Μας "σπρώχνει" στον ολοκληρωτικό αφανισμό". Eμείς οι φασίστες είμαστε οι απόλυτοι αναρχικοί- λέει καποιος από τους βασανιστές που σημαίνει ότι ο απόλυτος κατοχος της εξουσίας βρίσκεται υπεράνω νόμου και ηθικής, άρα είναι και απόλυτα ελευθερος, μέχρι και να ορίσει (και να εκμηδενήσει) τις ελευθερίες των άλλων. Aρνούμενος οτι "το σκάνδαλο πεθανε"(Μπρετόν) πρωτάσει το αντιεξουσιαστικό του μένος χωρίς να προσπαθεί να γίνει αρεστός σε οποιοδήποτε είδος κοινού,αδιαφορώντας (ή μάλλον προκαλώντας) για κριτικές, αδιαφορώντας για βραβεία και φεστιβάλ παρουσιάζει ένα χωρίς προηγούμενο και επόμενο πορτραίτο της εξουσίας υπεράνω κριτικής. Χωρίς μουσική η δραματικότητα, καταγράφει σαν ψυχρός παρατηρητής 120 μερες στα σοδομα- βασανιστήρια, βιασμοί, κοπροφαγία, εξευτελισμός της ανθρώπινης ύπαρξης, καμιά ελπίδα σωτηρίας. Εδώ η βια βρίσκει τον ορισμό της και ο θεατής παρακολουθεί απο μια άλλη οπτική γωνία τον εαυτό του χωρίς την οδύνη της πραγματικότητας. Το πρώτο torture film είναί μια έκθεση ωμωτήτων, μια έκρηξη αλήθειας που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και απαγορεύτηκε λόγω της ωμής βίας και των σκληρών ερωτικών βασανιστηρίων σε αρκετές χώρες και θεωρείτε η πιο αποκρουστική ταινία που έγινε ποτέ. Eλάχιστες ταινίες σηκώνουν τόσο μεγάλη κουβέντα για το περιεχόμενο τους. Eλάχιστες ταινίες έχουν τόσους εχθρούς. Ο Παζολίνι δολοφονήθηκε την ίδια χρονια .Πέθανε με "Το ένα χέρι του ματωμένο απλωμένο μούντζα στο ΚΚΙ και το άλλο κραδαίνοντας τα γεννητικά του όργανα στους ειδικούς της κουλτούρας"(Κατερίνα Γώγου)
1.Ραφαηλίδης προς ευαίσθητους: Μη δείτε την ταινία αν δεν έχετε εξοικειωθεί ακόμη με το απλό γεγονός πως ό,τι βλέπουμε στο πανί δεν είναι πραγματικό. Αλλιώς θα βγείτε άρρωστοι απ’ αυτό το φοβερό φιλμ, όπου συμβαίνουν τέρατα και σημεία, εντελώς ακατάλληλα για ανήλικους ενήλικες
2.Πέρασαν 30 χρόνια ώσπου, το 2005, ο Πελόζι (ο φερομενος σαν δολοφόνος του Παζολίνι) απέσυρε την ομολογία του, δηλώνοντας πως πλέον ήταν νεκροί όλοι όσοι απειλούσαν τον ίδιο και την οικογένειά του, κάτι που του επέτρεπε πλέον να πει την αλήθεια. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε, αλλά και την έρευνα Σικελών δημοσιογράφων , η δολοφονία του Πιερ Πάολο Παζολίνι ήταν καθαρά πολιτικό, και όχι σεξουαλικό, έγκλημα.«Τον εκτέλεσαν. Ήταν πέντε. Του φώναζαν «βρωμόπουστα», «σκατοκομμούνι» και τον χτυπούσαν βίαια. Εμένα με είχαν ακινητοποιήσει. Δεν άγγιξα καν τον Παζολίνι, αντίθετα προσπάθησα να τον υπερασπιστώ» δήλωσε ο 51 ετών σήμερα Πελόζι. Μεταξύ των πέντε εκτελεστών είχε αναγνωρίσει τους αδελφούς Μπορσελλίνο και δύο Σικελούς νεοφασίστες και ντίλερ. Η έρευνα σχετικά με τη δολοφονία Παζολίνι άρχισε εκ νέου μετά την αναίρεση του Πελόζι αλλά οι δικαστές αποφάσισαν ότι δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία για να συνεχιστεί.




4 σχόλια:

  1. Λατρεύω κάθε δευτερόλεπτο από αυτό το αριστούργημα της μεγαλοφυΐας Πιέρ Πάολο Παζολίνι.
    Αν έπρεπε να διαλέξω τις δέκα πιο αγαπημένες μου ταινίες από καταβολής κινηματογράφου, αυτή σίγουρα θα ήταν μία από αυτές.
    Συγχαρητήρια για την κριτική σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εγώ νομίζω ότι ανήκω στους "ανήλικους ενήλικες". Φοβερό το άρθρο σου, πάντως...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλημέρα! Έπεσα πάνω στο άρθρο σου την κατάλληλη στιγμή! Ενώ πριν δεν μπορούσα να δω αυτήν την ταινία, αφού διάβασα το post σου την είδα χωρίς δεύτερη σκέψη και μου άρεσε πάρα πολύ! Τα σχόλια σου είναι εξαιρετικά εύστοχα και είναι ενδιαφέρον που έχεις αναφερθεί στα λόγια του σκηνοθέτη, που είναι ιδιαιτέρως σημαντικά (και) λόγω της ιστορίας της ταινίας! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή